EUROPA JOLANTA CZAJKOWSKA Scenariusz 4 : I co ja z tego mam?

1.
Przywitaj grupę.

Na tablicy lub dużym arkuszu papieru zapisz tezę: Członkostwo Polski w strukturach UE daje młodzieży nieograniczone możliwości rozwoju.

Poproś osoby uczestniczące, aby każda z nich dokonała indywidualnej oceny przedstawionego twierdzenia i wyraziła ją w 20-stopniowej skali.
1- całkowicie się zgadzam..., 20 - całkowicie się nie zgadzam.

Poproś, aby każda podała swoją ocenę wyrażoną w cyfrach, po czym zgodnie z ich gradacją ustaw osoby uczestniczące w szeregu, (np.: 2, 5, 5, 8, 11, 12, 15, 15, 19, 20, 20).
Następnie poleć, aby osoby uczestniczące „zagięły skrzydła” i stanęły w parach, w taki sposób, że pierwszą parę tworzą osoby o skrajnie przeciwstawnych poglądach, (np.: 2-20, 5-20, 5-19, 8-15, 11-15, 12-15).

W kilkuminutowej rozmowie partnerzy przedstawiają swoje stanowiska i przemawiające za nimi argumenty, krótko dyskutują.

Zwróć uwagę, że argumenty powinny dotyczyć różnych aspektów ich życia, zarówno osobistego jak i kariery zawodowej.
Możesz poprosić, aby osoby o skrajnie odmiennych poglądach przeprowadziły dyskusję na forum całej grupy. (10 min)

2.
Powiedz osobom uczestniczącym, że w ocenie ekspertów Polska, jeżeli chce zmniejszyć dystans do krajów wysokorozwiniętych i stać się liczącym się państwem, rozwiniętym cywilizacyjnie, musi jak najszybciej przekształcić swoją gospodarkę w gospodarkę opartą na wiedzy.
Aby to się stało, istotna jest jakość, tzw. kapitału intelektualnego, czyli ogółu niematerialnych aktywów ludzi, przedsiębiorstw, społeczności, regionów i instytucji, które odpowiednio wykorzystane, mogą być źródłem obecnego i przyszłego dobro-stanu kraju.

Wyjaśnij pokrótce, jakie są składniki kapitału intelektualnego (możesz wykorzystać informacje zawarte w materiale pomocniczym nr 1, pełny raport można przeczytać na stronie www.innowacyj-nosc.gpw.pl).

Przedstaw młodzieży fragment Raportu o Kapitale Intelektualnym Polski, prezentującym Indeks kapitału intelektualnego (druga część materiału pomocniczego nr 1).
Zapytaj, czy ich zdaniem jest to dobra pozycja?

Poproś, aby uzasadniali swoje opinie. (10 min)

Wersja zajęć 45-minutowych:
jeśli możesz poświęcić tylko jedną lekcję, można zrezygnować z realizacji punktu 2

3.
Następnie zapoznaj osoby uczestniczące z listą kompetencji cenionych na rynku pracy i charakterystyką rynku w nowoczesnej gospodarce opartej na wiedzy, przedstaw też ocenę sytuacji polskich uczelni i opinię menadżerów na temat przygotowania absolwentów i ich umiejętności z punktu widzenia przydatności na rynku pracy (materiał pomocniczy nr 2).

Podziel grupę na zespoły, rozdaj zespołom materiał pomocniczy nr 3 i poleć, aby każdy zespół jeszcze raz przeanalizował przedstawione informacje i zapoznał się informacjami zamieszczonymi w tabeli, a dotyczącymi polityki zatrudnienia i uznawal-ności kwalifkacji.

Poproś, aby osoby uczestniczące zastanowiły się, w jaki sposób te regulacje prawne i narzędzia mogą pomóc w lepszym przygotowaniu się młodzieży do wyzwań, jakie niesie rynek pracy.

Poleć, aby swoje ustalenia zapisały po prawej stronie tabeli. (25 min)

4.
Następnie poproś przedstawicieli, przedstawicielki grup, aby zaprezentowali na forum grupy wyniki swoich prac.
W oparciu o wszystkie prace przygotujcie wspólnie listę możliwości, jaką młodym ludziom stwarza przynależność Polski do UE. (10 min)

Wariant na zajęcia 45-minutowe:
punkt 4 jest ostatnim punktem zajęć. Zadanie z punktu 5 można zadać młodzieży jako pracę domową.

5.
Powiedz młodzieży, że teraz będą pracować samodzielnie.

Poproś, aby wyobrazili sobie swoją przyszłość za dziesięć lat.

Pomyśleli konkretnie:

• który to będzie rok?
• ile będą wtedy mieli lat?
• co będą robili?
• jak będzie wyglądało ich życie osobiste i zawodowe?
  

Po stworzeniu sobie takiej wizji mają określić działania, jakie muszą wykonać, by uzyskać zamierzony rezultat.
Powinni uwzględnić terminy, w których te działania należy wykonać, aby osiągnąć postawiony cel.
Muszą również ustalić zasoby, jakie są im potrzebne do wykonania tych szczegółowych czynności.

Zadanie można wykonać również grafcznie, pomocny może być materiał pomocniczy nr 4. (25 min)

Na zakończenie zapytaj, czy ktoś chciałby podzielić się swoim planem.
Zapytaj również, czy ktoś uwzględnił w swojej wizji możliwości, jakie daje fakt, że jesteśmy częścią Unii Europejskiej. (10 min)

Kapitał intelektualny Polski

KAPITAŁ INTELEKTUALNY POLSKI
to ogół niematerialnych aktywów ludzi, przedsiębiorstw, społeczności, regionów i instytucji, które odpowiednio wykorzystane, mogą być źródłem obecnego i przyszłego do-brostanu kraju.

Kapitał intelektualny składa się z następujących komponentów:

• Kapitał ludzki:
  potencjał zgromadzony we wszystkich Polakach wyrażający się w ich wykształceniu, doświadczeniu życiowym, postawach, umiejętnościach i mogący służyć poprawie aktualnego i przyszłego dobrobytu społecznego Polski.
  
• Kapitał strukturalny:
  potencjał zgromadzony w namacalnych elementach infrastruktury narodowego systemu edukacji i innowacji – placówkach oświatowych, naukowych, badawczych, infrastrukturze teleinformatycznej, własności intelektualnej.
  
• Kapitał społeczny:
  potencjał zgromadzony w polskim społeczeństwie w postaci obowiązujących norm postępowania, zaufania i zaangażowania, które wspierając współpracę i wymianę wiedzy przyczyniają się do wzrostu dobrostanu Polski.
  
• Kapitał relacyjny:
  potencjał związany z wizerunkiem Polski na zewnątrz, poziomem integracji z globalną gospodarką, atrakcyjnością dla jej zagranicznych „klientów” – partnerów handlowych, inwestorów, turystów.
  

Indeks kapitału intelektualnego Polski dla poszczególnych generacji plasuje Polskę wśród 16 krajów europejskich, które objęte są porównaniem:
na 13. miejscu dla pokolenia dzieci i młodzieży;
na 13. miejscu dla pokolenia studentów;
na 14. miejscu dla pokolenia dorosłych;
na 16. miejscu dla pokolenia seniorów.

Oznacza to, że dystans jaki dzieli nasz kraj od bardziej rozwiniętych państw europejskich pod względem kapitału intelektualnego, jest wciąż istotny. Stosunkowo niski poziom kapitału intelektualnego Polski, nie był do niedawna przeszkodą w rozwoju naszej gospodarki, ponieważ jej konkurencyjność opierała się na innych przewagach – niskich kosztach pracy, relatywnie dużym rynku, lokalizacji w centrum Europy. W perspektywie nadchodzących dekad, utrzymanie dotychczasowego tempa rozwoju Polski nie będzie jednak możliwe bez wzmocnienia kapitału intelektualnego – fundamentu każdej gospodarki opartej na wiedzy.

Źródło: Raport o Kapitale Intelektualnym Polski,
www.innowacyjność.gpw.pl , stan z dnia 14 sierpnia 2008.

Cechy współczesnego rynku pracy

Aktualnie cenione przez pracodawców kompetencje to:

• Zdolność do planowania, przewidywania
  
• Wiedza o sposobach panowania nad procesami pracy
  
• Elastyczność, czyli zdolność adaptacji do nowego środowiska i wyzwań
  
• Aktywność
  
• Pozamerytoryczna, ogólna wiedza o świecie, (masz być charakterystyczny, z pasją)
  

Natomiast współczesny rynek pracy charakteryzują:

• Zmienność - brak stabilności, zatrudnianie do projektów, brak etatów, telepraca
  
• Nieprzewidywalność – zmiany na rynku pracy nie pozwalają przewidzieć, co będzie za rok, dwa lata
  
• Nielinearność – brak przechodzenia z niższego stanowiska na wyższe
  
• Mobilność – nie ma granic wszystko jest możliwe
  

Źródło: J. Santorski, G. Turniak, Alchemia kariery, Wydawnictwo Momentum, 2005 r

Ocena polskich uczelni

Liczba studentów i studentek wyższych uczelni zwiększyła się z 394 tys. w roku akademickim 1990/1991 do ponad 2 mln obecnie. Współczynnik skolaryzacji grupy wiekowej 19-24 lat osiągnął 48% – jeden z najwyższych poziomów w Europie. 500 studentów przypadających na 10 tysięcy mieszkańców Polski to szósty najwyższy wynik na świecie. Jednak polski boom edukacyjny ma charakter głównie ilościowy. Wzrosła liczba studentów, kierunków studiów i wreszcie samych uczelni. Jednak jakość uczenia w szkolnictwie wyższym pozostawia wiele do życzenia. Na uczelniach publicznych pracownicy uczelni są wynagradzani głównie za dorobek naukowy, a nie za dobrą pracę ze studentami. Na uczelniach prywatnych, choć rzecz jasna nie jest to reguła, część studentów uczy się bardziej dla dyplomu niż dla wiedzy. Nawet najlepsze polskie uczelnie, Uniwersytet Warszawski i Uniwersytet Jagielloński, mieszczą się zaledwie w czwartej setce tzw. listy szanghajskiej – prestiżowego rankingu najlepszych uniwersytetów na świecie. W konkurencyjnym rankingu École des Mines de Paris wśród najlepszych blisko 400 uniwersytetów świata nie ma żadnej polskiej uczelni.

W ocenie menadżerów i przedsiębiorców polski system edukacyjny jest słabo dopasowany do potrzeb gospodarki. Badanie wśród polskich przedsiębiorców wykazało między innymi, że jedynie 6% ocenia wysoko umiejętności podejmowania decyzji nowo zatrudnionych absolwentów uczelni. Jeszcze gorzej oceniane są umiejętności absolwentów w zakresie zarządzania projektami – aż 81% pracodawców uważa je za niskie, a pozostałe 19% za średnie.

Indeks kapitału intelektualnego dla studentów plasuje Polskę na 13 miejscu, pośród 16 krajów europejskich, które objęte są porównaniem. Oznacza to, że gorzej niż w większości krajów UE przygotowujemy młodych Polaków i Polki do wejścia w dorosłe życie, w tym na rynek pracy.

Technika „Planowanie z przyszłości” polega na tym, że obejmuje cały ciąg działań, dla których punktem wyjścia jest wizja przyszłości, czyli zaczynamy od wyobrażenia sobie tego, co będzie, a potem planujemy jak do tego dojść.

• Zastanów się chwilę i wyobraź sobie siebie za dziesięć lat, stwórz wizję możliwie jak najbardziej realistyczną, tak abyś mógł odnieść wrażenie, że cel do którego zmierzamy, już stał się twoim udziałem. Wyobraź sobie kim jesteś, gdzie pracujesz, jak wygląda twoje otoczenie, rodzina, przyjaciele.
  
• Teraz określ działania, jakie musisz wykonać, by uzyskać zamierzone rezultaty, wyznacz terminy, w których te działania powinieneś wykonać.
  
• Następnie sprecyzuj niezbędne czynności szczegółowo, tak by urzeczywistnić działania określone w poprzednim kroku.
  
• Ustal zasoby, jakich potrzebujesz do wykonania tych szczegółowych czynności.
  

Swój plan możesz przedstawić grafcznie:

Projekt jest realizowany przy wsparciu udzielonym przez Islandię,
Lichtenstein i Norwegię ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego
Obszaru Gospodarczego, Norweskiego Mechanizmu Finansowego oraz budżetu
Rzeczypospolitej Polskiej w ramach Funduszu dla Organizacji Pozarządowych.

PARTNERZY PROJEKTU