Temat
Zajęcia w przystepny sposób pozwalają zapoznać się ze środkami ochrony praw na poziomie krajowym i międzynarodowym.

Cele zajęć
- dostarczenie wiedzy na temat instytucji i procedur w dochodzeniu swoich praw na poziomie krajowym i międzynarodowym
- przećwiczenie w praktyce, w jaki sposób można dochodzić swoich praw.

Czas zajęć
90 minut lub 45 w wersji skróconej

Metody
- praca nad przypadkiem
- dyskusja
- praca z komputerem - wyszukiwanie informacji (wersja dłuższa)

Potrzebne materiały
- wycięte z dużych arkuszy papieru strzałki
- plansze z nazwami organizacji
- koła z etapami (załącznik 1)

Materiały pomocnicze
- kilka stanowisk komputerowych, w zależności od liczebności grup (wersja dłuższa)

UWAGA!

Przygotuj 18 plansz (kartek) z odpowiednimi opisami (patrz załącznik 1).
Im większa powierzchnia i plastyczność plansz, tym lepszy uzyskamy efekt ćwiczenia.

1.
Przywitaj grupę i powiedz, że będziecie wspólnie rozwiązywać pewien trudny problem. A przy okazji pobawicie się w układankę. (2 min)

2.
Przygotowuj salę tak, by na podłodze można było ułożyć ścieżkę postępowania.
Poproś osoby uczestniczące, żeby usiadły wokół.

Połóż na podłodze planszę z napisem „nasz problem”.
Rozłóż losowo pozostałe plansze (strzałki, koła) z napisami. Poproś, aby osoby uczestniczące zebrały się wokół i zapoznały się z zapisami. (8 min)

3.
Kolejno odczytaj opis przypadku.

Po każdej z części zrób przerwę prosząc osoby uczestniczące o wybranie i ułożenie w konkretnym miejscu odpowiednich strzałek i instytucji. (25 min)

Poniżej znajduje się rozpisana właściwa ścieżka postępowania.

• Część I
  W wielkim mieście zebrała się grupa ludzi, która uznała, że św. Mikołaj istnieje naprawdę. Postanowili zorganizować przemarsz ulicami miasta na jego cześć. W określonym przez prawo terminie złożyli wszelkie dokumenty dotyczące organizacji marszu. Ku swojemu zdziwieniu trzy dni przed planowanym wydarzeniem otrzymali pismo z urzędu miasta z zakazem marszu. Prezydent miasta stwierdził, że „ich poglądy są absurdalne, więc nie ma sensu robić w mieście zamieszania”. Co możemy zrobić w takiej sytuacji, jakie mamy opcje, jakie instytucje mogą nam pomóc?
  Dla osoby prowadzącej: tu powinny się znaleźć strzałki: „rezygnacja” oraz „pozew”, a następnie koło z „sądem I instancji”.
  
  
• Część II
  Sąd pierwszej instancji orzekł, że prezydent miał prawo odwołać naszą paradę.
  Co możemy zrobić w takiej sytuacji, jakie mamy opcje, jakie instytucje mogą nam pomóc?
  Dla osoby prowadzącej: tu powinny się znaleźć strzałki: „wyrok”, prostokąt „wygrana lub przegrana”, strzałka „apelacja” i „rezygnacja” oraz koło z „sądem II instancji”.
  
  
• Część III
  Sąd drugiej instancji utrzymał wyrok.
  Co możemy zrobić w takiej sytuacji, jakie mamy opcje, jakie instytucje mogą nam pomóc?
  Dla osoby prowadzącej: tu powinny się znaleźć strzałki: „wyrok”, „wygrana lub przegrana” „odwołanie do trybunału międzynarodowego”, „rezygnacja” oraz koło z „Trybunał Międzynarodowy”.
  
  
• Część IV
  Trybunał Międzynarodowy, po zapoznaniu się z przypadkiem stwierdził, że władza nie ma prawa decydować, czyje poglądy są „absurdalne” jeśli nie są wcześniej przez prawo nazwane i zakazane. Istotą wolność zgromadzeń jest prawo do wygłaszania publicznie jakichkolwiek poglądów, niezależnie od tego czy aktualnie sprawujące władze osoby je podzielają czy nie.
  Jakie są konsekwencje takiego wyroku?
  Dla osoby prowadzącej: tu powinny się znaleźć pole „wygrana lub przegrana”, strzałka „wskazania co ma zrobić państwo”, plansza „państwo”.
  
  
• Część V
  Państwo musiało wypłacić organizatorom marszu odszkodowanie i zmienić wewnętrzne zapisy prawa, by w przyszłości zabezpieczyć wolność zgromadzeń.
  
  

4.
Podsumuj pracę pokazując istotę działania ponadpaństwowego systemu ochrony praw człowieka.

Zaznacz, że jej siłą jest to, że to państwa same dobrowolnie zgadzają się, by o prawach ich obywateli decydował w sytuacjach konfliktowych międzynarodowy sąd lub trybunał.
Podkreśl, że istotą współczesnej koncepcji praw człowieka jest to, że jednostki mogą skarżyć się na łamanie praw człowieka nie tylko do własnej władzy ale także do instytucji międzynarodowych.
Zaznacz, że ścieżka postępowania, którą stworzyli jest jedynie jedną z wielu możliwości jakie istnieją w realnym świecie. (10 min)

Po zakończeniu wersji krótszej

UWAGA!

1.
Rozadaj osobom uczestniczącym kartki z nazwami kilku instytucji (Trybunał Praw Człowieka, Komitet Praw Człowieka, Trybunał Konstytucyjny, Rzecznik Praw Obywatelskich, Policja, Trybunał Sprawiedliwości, Sąd Najwyższy).

Podziel osoby uczestniczące na grupy tak, by w każda zajęła się jedną instytucją.
Poproś, by w internecie wyszukały kilka informacji o danej instytucji.
Poproś, by zastanowiły się, na którym etapie postępowania można umieścić daną instytucję.

Zaznacz, że na jednym szczeblu mogą się znaleźć dwie lub więcej instytucji, do których można się zwrócić o pomoc. (25 min)
Punkt 1. może być wykorzystany także jako praca domowa, która będzie kontynuowana na kolejnych zajęciach.

2.
Wspólnie umieśćcie omawiane instytucje na schemacie. Przeanalizujcie omawiany przypadek. (10min)

3.
Przedstaw Wyrok Trybunału w Strasburgu w sprawie Parady Równości 2005 r.

Osobom zainteresowanym zapisz link do opisu sprawy. (10 min)
http://www.hfhrpol.waw.pl/precedens/pl/aktualnosci/wyrok-trybunalu-w-strasburgu-w-sprawieparady-rownosci.html

ŚCIEŻKA POSTĘPOWANIA

1. Nasz problem
   - pozew
   - rezygnacja
2. Sąd I instancji
   
3. Wyrok
   
4. Wygrana lub przegrana (dalsza ścieżka od przegranej)
   - rezygnacja
   - apelacja
   
5. Sąd II instancji
   
6. Wyrok
   
7. Wygrana lub przegrana (dalsza ścieżka od przegranej)
   - rezygnacja
   - odwołanie do trybunału międzynarodowego
   
8. Trybynał międzynarodowy
   
9. Wyrok
   
10. Wygrana lub przegrana (dalsza ścieżka od wygranej)
    - wkazania co ma zrobić państwo
    
11. Państwo

Należy przygotować 17 kartek, najlepiej formatu A3.
Z czterech należy wyciąć/narysować 4 kółka, 9 strzałek, 4 prostokąty.

W środkach należy wpisać odpowiednio:

• 4 kółka z napisami: Sąd I instancji, Sąd II instancji, trybunał międzynarodowy, Nasze państwo
• 3 prostokąty z napisem „Wygrana/przegrana”
• 1 prostokąt z napisem „Nasz problem”
• 3 strzałki z napisem „Rezygnacja”
• 1 strzałka z napisem „Pozew”
• 2 strzałki z napisem „Wyrok”
• 1 strzałka „Apelacja”
• 1 strzałka „Odwołanie do międzynarodowego trybunału”
• 1 strzałka „Wskazania co powinno zrobić państwo”
  

Poniżej zamieszczamy poglądowy schemat:

Projekt jest realizowany przy wsparciu udzielonym przez Islandię,
Lichtenstein i Norwegię ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego
Obszaru Gospodarczego, Norweskiego Mechanizmu Finansowego oraz budżetu
Rzeczypospolitej Polskiej w ramach Funduszu dla Organizacji Pozarządowych.

PARTNERZY PROJEKTU