MEDIA o FUNDACJI

http://www.kurier.lublin.pl/....

RAPORT - Lokalne rynki pracy

Europejski Dom Spotkań – Fundacja Nowy Staw zorganizowała konferencję, podczas której omówiono lokalne rynki pracy w opiniach pracodawców, pracowników i młodzieży. Badania sporządzono na podstawie analiz prowadzonych na próbie 4200 osób (młodzieży, pracodawców i pracowników) z wybranych 12 powiatów województwa lubelskiego. Materiały sporządzili: dr Bohdan Rożnowski, dr Józef Łobocki i dr Krzysztof Markowski.

Materiał konferencyjny składa się z trzech części. W każdej z nich opisano wyniki analiz jednej z trzech badanych grup respondentów.

Wykształcenie osób pracujących w badanych firmachMetodologia badań

Sporządzone zostały trzy kwestionariusze badawcze oddzielne dla każdej grupy respondentów. Skonstruowane zostały w ten sposób, by możliwe było porównanie spojrzenia pracodawców, pracowników i młodzieży na wiele tych samych kwestii. Znajdują się tam również pytania odrębne dla każdej grupy.

Badania wśród uczniów szkół ponadgimnazjalnych miały formę audytoryjną. Studenci i pracownicy wypełniali kwestionariusz pojedynczo w obecności ankietera. Pracodawcy udzielali odpowiedzi w formie indywidualnego wywiadu kwestionariuszowego według standardowej procedury badawczej.

Przy większości pytań prosiliśmy respondentów o ocenę albo prawdopodobieństwa zaistnienia danego czynnika albo jego wartości (znaczenia) w skali od 0 do 100.

Badania zostały wykonane w okresie marzec – wrzesień 2005 r. w Lublinie, Chełmie, Białej Podlaskiej, Zamościu oraz w powiatach ziemskich: lubelskim, chełmskim, bialskim, zamojskim, puławskim, parczewskim, biłgorajskim i hrubieszowskim.

Wiek zatrudnionych osób w badanych firmachPerspektywy rozwoju lokalnych rynków pracy w opinii pracodawców

Łącznie w badaniach udział wzięły 503 firmy z regionu Lubelszczyzny. Ze względu na ilość zatrudnionych osób w firmie najwięcej respondentów prowadzi firmy mikro (60,57 proc.), następnie małe przedsiębiorstwa (22,97 proc.). Najmniej natomiast zostało zbadanych firm średnich (13,62 proc.) oraz dużych (2,85 proc.). Z powodu małej liczebności respondentów reprezentujących firmy średnie i duże te dwie kategorie zostały połączone w analizach.

Taki liczebny dobór respondentów wynikał z faktu, że wśród podmiotów gospodarczych w regionie lubelskim znaczący udział mają mikro-przedsiębiorstwa, tj. takie, które zatrudniają do 9 pracowników. Pod koniec 2004 r. było ich 142,4 tys. i stanowiły one 95,26 proc. wszystkich przedsiębiorstw działających na terenie województwa lubelskiego. Małych firm funkcjonujących w województwie lubelskim było 5757 (3,85 proc.), średnich 1148 (0,77 proc.) ogólnej liczby, natomiast firmy zatrudniające powyżej 249 osób stanowiły zaledwie 0,12 proc. wszystkich przedsiębiorstw w województwie.

Wśród badanych firm dominują firmy usługowe i stanowią one 55,95 proc. wszystkich badanych, firm handlowych uczestniczyło w badaniach 30,16 proc., 9,13 proc. badanych firm prowadziło działalność produkcyjną (pozarolniczą), zaś 4,76 proc. firm było związanych z rolnictwem lub leśnictwem.

W badanych firmach, zgodnie z ich deklaracjami pracują łącznie 18 672 osoby z czego 16 112 osób pracuje w ramach umowy o pracę na pełnym etacie. Stanowią one grupę rzędu 86,3 proc. pracujących w badanych firmach. Drugą co do wielkości grupę stanowią osoby zatrudnione na część etatu, stanowią one 4,9 proc. łącznej liczby zatrudnionych. 1,7% osób pracuje na zasadzie samozatrudnienia, w ramach stałej umowy zlecenia lub o działo pracuje 1,8%, zaś 4,4% pracuje w badanych firmach w ramach czasowej umowy zlecenia lub o dzieło. Wśród pracujących występuje także forma pracy członka rodziny właściciela bez pobierania stałego wynagrodzenia (0,9 proc.).

Wśród zatrudnionych osób dominującą grupę stanowią osoby ze średnim wykształceniem 42,4 proc., następnie osoby z wykształceniem zasadniczym (23,4 proc.) oraz z wyższym magisterskim (22,4 proc.). Najmniejszą grupą zatrudnionych w badanych firmach są osoby z wykształceniem wyższym technicznym (5,3 proc.) oraz z podstawowym (6,3 proc.). Najliczniejszą grupę wśród zatrudnionych stanowią osoby w przedziale 35-44 lata (35,7 proc.). Najmniejszą grupę stanowią osoby młode do 24 lat (4,8 proc.). Osoby w wieku emerytalnym stanowią 0,2 proc. ogółu zatrudnionych wśród przebadanych firm.

Zdecydowana większość badanych firm wskazywała osiągnięcie zysków z działalności w 2004 r. (71 proc.). Stratę zanotowało 15 proc. badanych przedsiębiorców, natomiast 14 proc. nie zanotowało ani straty, ani zysku.

Badane firmy oceniały także swoją sytuację na innych płaszczyznach (wielkości obrotów, rentowności, płynności finansowej itp.). Firmy najmniejsze, tj. mikro na każdej z tych płaszczyzn w sposób istotny w porównaniu z firmami małymi i średnimi, oceniały swoją sytuację jako gorszą. Wśród badanych firm najlepiej ocenianym wymiarem była jakość wyrobów oraz jakość produktów lub usług. Natomiast najsłabiej oceniana była rentowność firm.

Wynik finansowy badanych firm osiągnięty w 2004 r.Osiągnięte wyniki finansowe firm w 2004 r. przełożyły się na wielkość nakładów inwestycyjnych w roku 2005 i 2006. Prawie połowa firm (49,4 proc.) w 2005 r., zaś więcej niż połowa w 2006 r. (52,3 proc.) przewidywały wzrost zwiększenia nakładów na inwestycje. Tylko ok. 10 proc. firm przewidywało, że zmniejszy nakłady inwestycyjne w roku 2005 (11,8 proc. firm), jak i w 2006 r. (9,8 proc. firm). Ma to prawdopodobnie związek z wagą, jaką przykładają firmy do modernizacji, tj. wprowadzenia nowych technologii czy zakupu nowych maszyn.

Jednakże oprócz zaangażowania związanego z modernizacją firmy, przedsiębiorcy największy nacisk kładą na zwiększenie sprzedaży własnych produktów lub usług poprzez działania zmierzające do znalezienia nowych rynków zbytu. Innym równie ważnym kierunkiem działania jest zwiększenie asortymentu oferowanych wyrobów lub usług.

Niestety, warunki do prowadzenia działalności gospodarczej w Lublinie i na Lubelszczyźnie badane firmy oceniają najsłabiej. Dotyczy to zarówno firm mikro, małych, jak też średnich i dużych. Najlepiej oceniane są warunki do prowadzenia działalności gospodarczej w Warszawie, Poznaniu oraz w krajach Unii Europejskiej, jak też w Stanach Zjednoczonych.

Ma to związek zarówno z niską oceną lokalnego klimatu do prowadzenia działalności gospodarczej, niską oceną działania władz lokalnych, jak też niskim poczuciem wpływu sytuację w regionie. Na Lubelszczyźnie badani pracodawcy oceniają poniżej średniej praktycznie każdą płaszczyznę tworzącą klimat do prowadzenia działalności gospodarczej. Najsłabiej oceniane jest wsparcie ze strony organizacji pracodawców oraz infrastruktura gospodarcza. Słabo oceniane są zarówno drogi, uzbrojenie terenu, jak też ochrona środowiska. Jak pokazują wyniki badań, średnio najlepiej oceniany jest przez pracodawców dostęp do kredytów. Chociaż jest to ocena na poziomie (M=45,4). Z danych wynika, że według średniej oceny wszystkich badanych firm lokalna polityka rozwoju jest oceniana na poziomie M=31,6, życzliwość urzędników samorządowych (M=34,0), zaś ich kompetencje są oceniana na poziomie M=34,2. Natomiast najniżej oceniane jest szybkość załatwiania spraw w urzędzie gdyż na poziomie M=30,5. Pracodawcy wskazują także na dość wysoki poziom korupcji.

Oprac. Grzegorz Kotyłło